Door Hans van Helden

 Hieronder beschrijvingen van bijen, die we nog niet op onze tuinen hebben gezien. Het blijven wilde soorten, die alleen neerstrijken als onze tuinen een goede leefomgeving zijn.

 Pluimvoetbij, Dasypoda hirtipes. Bekend uit verschillende wijken van Den Haag, maar nog niet uit Bezuidenhout. Een soort die van gezelligheid houdt: daar waar zij voorkomt, nestelen zij graag in grote groepen bij elkaar. Het is een soort van zandgronden, maar opgespoten terreinen en  spoordijken vindt zij ook prima. Nesten kunnen zelfs tussen straatstenen worden aangetroffen. Waarschijnlijk een keer heel even op streepzaad op de spoordijk bij Het Groene Oordtje gezien. Deze prachtige bij zou wel eens aan de andere kant van de spoordijk kunnen broeden en voeden. Vliegt vanaf eind mei op gele composieten met lintbloemen.

 Donkere klaverzandbij, Andrena labialis. Een zeldzame zandbij, die fourageert op weinig bemestte graslanden, tuinen en parken. Heeft een voorkeur voor rode klaver, witte klaver en andere vlinderbloemigen.

 Goudpootzandbij, Andrena chrysosceles. Houdt van schermbloemen zoals dolle kervel en zevenblad, maar ook boterbloemen en composieten. Vliegt in flinke aantallen rond in De Uithof, en er zijn ook waarnemingen in Wateringse veld, maar aan onze zijde van Den Haag nog geen spoor.... nog niet.

 Grijze rimpelrug, Andrena tibialis. Een flinke en weinig kieskeurige zandbij, die op allerlei planten kan worden aangetroffen. Zij zijn zelden algemeen. Ze voelen zich ook in de stedelijke omgeving thuis, en tuintjes worden graag bezocht. De bij is op waarneming.nl bekend uit o.a. Rijswijk en Leiden.

 Vosje, Andrena fulva. Een mooie, roodbruine zandbij, die graag in het voorjaar tuintjes bezoekt. Deze bijen zouden vooral op bessenstruiken vliegen, maar in Zeeland laat zij de bessenboomgaarden links liggen. Gelukkig is deze mooie bij vrij algemeen, bekend van bijna alle Haagse wijken, m.u.v. Haagse Hout!

 Witkopdwergzandbij, Andrena subopaca. Een klein, lastig te determineren bijtje, die allerlei biotopen is te vinden. Heeft ook geen specifieke voorkeur voor een grondsoort. Slechts twee waarnemingen uit Den Haag op waarneming.nl, in Ockenburg en het Laakkwartier. Het Laakwartier? Willen we die wel in Bezuidenhout?

 Zwartbronzen zandbij, Andrena nigroaenea. Slechts twee waarnemingen uit de zuidzijde van Den Haag op waarneming.nl, waarvan een uit een volkstuincomplex. Een forse bij, die in het vroege voorjaar op wilg vliegt en later op andere bloemen waaronder paardebloem snackt.

 Fluitenkruidbij, Andrena proxima. In het Bieslandse Bos op anijs aangetroffen. De fluitenkruidbij is een warmteminnende soort, die we hopelijk kunnen verwelkomen zodra onze tuinen wat meer beschutting bieden. De Fluitenkruidbij wordt aangetroffen op schermbloemen in gemengde omgevingen. Op plaatsen waar alleen fluitenkruid of zevenblad bloeit, laat zij verstek gaan.

 Gehoornde metselbij, Osmia Cornuta. Een vroeg vliegende metselbij, van hommelachtig formaat en met een hommelachtige beharing. Een zeldzame bij die nu nog vooral in tuinen is te vinden. De Gehoornde metselbij betrekt graag een voorgeboorde woning. Ben benieuwd of de Vinexwijk naast ons tuinhuisje in de smaak valt....

 Bruine rouwbij, Merlecta albifrons. Vrij zeldzame parasiet van de gewone sachembij. Het vermoeden bestaat dat deze bij zich in tuinen in de stad zich thuis voelt. De rouwbij is te vinden waar de sachembij broedt: nabij steilrandjes in kleiige bodem, maar ook in met leem gevulde bijenhotels.

 Gewone kegelbij, Coelioxys inermis. Koekoeksbij van de tuinbladsnijder. Ik heb de markante bij vorig jaar heel even in de kattenstaart gezien, maar het dier had geen trek in een carrière als fotomodel. Omdat de bij zich graag schuil houdt in particuliere tuintjes, vliegen er mogelijk meer rond dan we denken, ook in Den Haag. Er zijn meer soorten kegelbijen, zoals de duinkegelbij, maar hun gastheren en -vrouwen zijn hier ook (zeer) schaars.

 Lookmaskerbij, Hyleus punctulatissimus. Een slachtoffer van de moderne landbouwtechnieken, die nu aangewezen is op de tuintjes van amateurtuinders. Want hier kan zij nog van bloeiende uien eten...

 Lathyrusbij, Megachile ericetorum. Een behangersbij die de laatste jaren sterk in opmars is, en overal in het land kan worden waargenomen. De bij vliegt natuurlijk op lathyrus, maar ook op aardaker en kattendoorn.

 Parkbronsgroefbij, Halictus tumulorum. Lastig te onderscheiden van de Heidebronsgroefbij, Halictus confusus, die vrijwel uitsluitend in duinen voorkomt. Een groefbijtje dat zich in ruigten in en om steden ophoudt, maar niet moeilijk doet als het allemaal wat netter is. In Zeeland de meest waargenomen bij van het geslacht Halictus, en komt daar in bijna alle milieu's voor. Er staat maar een, nog niet gevalideerde, waarneming voor Den Haag op waarneming.nl

 Glimmende smaragdgroefbij, Lasioglossum nitidulum. Terwijl de meeste groefbijen open landschap of duinen lijken te prefereren, is deze bij bij de Zeeuwse inventarisatie vooral in de stedelijke omgeving aangetroffen.

 Klimopzijdebij, Colletes hederae. De verwachting is dat zij van het warmer worden van het klimaat profiteert en in Noordelijke richting uitbreidt. Aanvankelijk leek deze bij het prima naar de zin te hebben in Terneuzen, maar in 2014 zijn toch een aantal bijen toch de Westerschelde overgevlogen om Westkapelle te koloniseren. De Klimopzijdebij vliegt uitsluitend op klimop. Klimop is volop aanwezig in de Haagse regio, genoeg voedsel voor de klimopzijdebij dus. Zullen wij het nog meemaken dat zij de spoordijk als king size Febo beschouwen?

 Blauwzwarte houtbij, Xylocopa violacea. Imposante donkere blauwzwarte bij met zwarte vleugels, die de stijgende temperaturen aangrijpt om naar het Noorden te vliegen. Snoept aan vlinderbloemen, zoals Latyrus en Wisteria. Één waarneming in Den Haag op waarneming.nl, maar in Terneuzen schijnt een stabiele populatie te zijn. Deze chique zwarte bij houdt zich graag op in stadstuintjes, en is happy met een houtblok met daarin gaten van circa 12 mm.

 

Naast “Bijen en wespen in Zeeland” zijn ook Denederlandsebijen.nl en Waarneming.nl geraadpleegd. Bijzonder dank gaat uit naar Frank van der Meer, die de soms lastig op naam te brengen soorten heeft gedetermineerd.